కేంద్ర ప్రభుత్వం 2015లో ప్రారంభించిన డిజిటల్ ఇండియా సత్ఫలితాలనిస్తోంది. దేశ డిజిటల్ పరివర్తన, ఆర్థిక వ్యవస్థకు గేమ్-ఛేంజర్‌గా మారింది. 2015లో ప్రారంభించిన డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమం, వృద్ధిని పరుగులు పెట్టించడంలో , పాలనను మెరుగుపరచడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది. డిజిటల్ ఇండియా భారతదేశ జీడీపీని పెంచడానికి ఎలా సహాయపడుతోందో తెలుసుకుందాం.

డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు

డిజిటల్ ఇండియా విజయానికి డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు వృద్ధికి కీలకమైన చోదక శక్తిగా మారాయి. భారత్‌నెట్ ప్రాజెక్ట్ వంటి ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు దేశవ్యాప్తంగా, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కూడా హై-స్పీడ్ ఇంటర్నెట్ కనెక్టివిటీని అందుబాటులోకి తీసుకు వచ్చాయి. ప్రధాని మోదీ చూపిన చొరవతో ఇది సాధ్యమైంది. ఇ-కామర్స్, ఆన్‌లైన్ విద్య, టెలిమెడిసిన్‌తో సహా డిజిటల్ సేవల వృద్ధిని సులభతరం చేసింది.

ఇ-గవర్నెన్స్

డిజిటల్ ఇండియా ఇ-గవర్నెన్స్ చొరవలు ప్రభుత్వ సేవల సామర్థ్యం పారదర్శకతను మెరుగుపరిచాయి. ఉదాహరణకు, డిజిటల్ లాకర్ ప్లాట్‌ఫామ్ పౌరులు తమ పత్రాలను సురక్షితంగా నిల్వ చేయడానికి, ఎప్పుడు కావాలంటే అప్పుడు తీసుకోవడానికి అనుమతిస్తుంది, పని అవసరాన్ని తగ్గిస్తుంది. మై గవర్నమెంట్ పాలనలో ప్రజలకు మెరుగైన సేవలు లభిస్తున్నాయి. వారిని అందులో భాగస్వాములను చేసింది.

డిజిటల్ చెల్లింపులు

యూపీఐ….యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ , భారత్ ఇంటర్‌ఫేస్ ఫర్ మనీ వంటి డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థలు లావాదేవీలు చేసే విధానంలో విప్లవాత్మక మార్పులు తెచ్చాయి. ఈ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు నగదు లావాదేవీలను సులభతరం చేశాయి. లావాదేవీ ఖర్చులను తగ్గించాయి భద్రతను మెరుగుపరిచాయి. డిజిటల్ చెల్లింపుల పెరుగుదల ఫిన్‌టెక్ స్టార్టప్‌ల అభివృద్ధిని కూడా ప్రోత్సహించింది, ఆవిష్కరణ, ఉపాధికి కొత్త అవకాశాలను సృష్టించింది.

స్టార్టప్‌లు, ఆవిష్కరణలు

డిజిటల్ ఇండియా అభివృద్ధి చెందుతున్న స్టార్టప్ పర్యావరణ వ్యవస్థకు దారితీసింది, ఇ-కామర్స్, ఆరోగ్య సంరక్షణ, విద్య,ఫిన్‌టెక్ వంటి రంగాలలో అనేక వినూత్న కంపెనీలు ఉద్భవిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వ స్టార్టప్ ఇండియా చొరవ వ్యవస్థాపకులకు మద్దతు ఇస్తుంది, వనరులు, మార్గదర్శకత్వం నిధుల లభ్యత అవకాశాలను అందిస్తుంది. ఇది కొత్త ఉద్యోగాలు, పరిశ్రమలు, ఆర్థిక వృద్ధికి దారితీసింది.

డిజిటల్ అక్షరాస్యత

డిజిటల్ సాక్షరత అభియాన్ వంటి డిజిటల్ అక్షరాస్యత కార్యక్రమాలు పౌరులకు డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పాల్గొనడానికి అవసరమైన నైపుణ్యాలు, జ్ఞానంతో సాధికారత కల్పించాయి. ఈ కార్యక్రమాలు డిజిటల్ అవగాహన, ఆన్‌లైన్ భద్రత. డిజిటల్ సేవలను యాక్సెస్ చేసే.ఉపయోగించుకునే సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరిచాయి.

జీడీపీపై ప్రభావం

జీడీపీ వృద్ధిపై డిజిటల్ ఇండియా ప్రభావం బహుముఖంగా ఉంటుంది. అది ఎలాగంటే?

1. పెరిగిన ఆర్థిక కార్యకలాపాలు: డిజిటల్ సేవలు, ఇ-కామర్స్, ఆన్‌లైన్ లావాదేవీలు ఆర్థిక కార్యకలాపాల పెరుగుదలకు, వృద్ధికి, ఉద్యోగ సృష్టికి దోహదపడ్డాయి.

2. మెరుగైన సామర్థ్యం: డిజిటల్ గవర్నెన్స్, డిజిటల్ చెల్లింపులు ప్రభుత్వ సేవలు, వ్యాపారాల సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరిచాయి, ఖర్చులను తగ్గించాయి, ఉత్పాదకతను పెంచాయి.

3. ఆవిష్కరణ, వ్యవస్థాపకత : డిజిటల్ స్థలంలో స్టార్టప్‌ల పెరుగుదల, ఆవిష్కరణలు ఆర్థిక వృద్ధికి , ఉద్యోగ సృష్టికి కొత్త అవకాశాలను సృష్టించాయి.

4. ఆర్థిక చేరిక: డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థలు, ఆన్‌లైన్ బ్యాంకింగ్ ఆర్థిక చేరికను పెంచాయి, లక్షలాది మంది భారతీయులకు ఆన్ లైన్ ఆర్థిక సేవల అందుబాటు పెంచాయి.

సాధించిన విజయాలు

1. పేటీఎం : ప్రముఖ డిజిటల్ చెల్లింపుల వేదిక పేటీఎం లావాదేవీలు చేసే విధానంలో విప్లవాత్మక మార్పులు చేసింది. మిలియన్ల మంది వినియోగదారులతో, పేటీఎం ఆర్థిక చేరికను ప్రారంభించింది, ఆర్థిక వృద్ధిని నడిపించింది.

2. ఓలా : ఒక ప్రముఖ రైడ్-హెయిలింగ్ ప్లాట్‌ఫామ్, రవాణా రంగాన్ని మార్చివేసింది, ఉపాధి అవకాశాలను అందించింది, చలనశీలతను మెరుగుపరిచింది.

3. ఫ్లిప్‌కార్ట్ : ప్రముఖ ఈ-కామర్స్ ప్లాట్‌ఫామ్ అయిన ఫ్లిప్‌కార్ట్, చిన్న వ్యాపారాలు మారు మూల ప్రాంతాలకు చేరుకోవడానికి వీలు కల్పించింది, ఆర్థిక వృద్ధి, ఉద్యోగ సృష్టికి దోహదపడింది.

సవాళ్లు, అవకాశాలు

డిజిటల్ ఇండియా గణనీయమైన పురోగతి సాధించినప్పటికీ, ఇంకా పరిష్కరించాల్సిన సవాళ్లు ఉన్నాయి.

1. డిజిటల్ విభజన: పట్టణ, గ్రామీణ ప్రాంతాల మధ్య, అలాగే వివిధ సామాజిక-ఆర్థిక సమూహాల మధ్య డిజిటల్ అంతరాన్ని, సమ్మిళిత వృద్ధిని నిర్ధారించడానికి వారధి చేయాలి.

2. సైబర్ భద్రత: డిజిటల్ సేవలు పెరుగుతున్న కొద్దీ, పౌరుల డేటా భద్రతను నిర్ధారించడానికి సైబర్ నేరగాళ్ల ముప్పులను తగ్గించాలి.

3. మౌలిక సదుపాయాలు : డిజిటల్ సేవల వృద్ధికి మద్దతు ఇవ్వడానికి డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలలో నిరంతర పెట్టుబడి అవసరం.

డిజిటల్ ఇండియా జీడీపీ వృద్ధికి, ఆర్థిక కార్యకలాపాలను నడిపించడానికి, సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి, ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడానికి ఉత్ప్రేరకంగా ఉంది. డిజిటల్ పేమెంట్స్ లో ఉన్న సవాళ్లు, అవకాశాలను పరిష్కరించడం చాలా అవసరం. డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు, ఇ-గవర్నెన్స్, డిజిటల్ చెల్లింపులు, స్టార్టప్‌లు, డిజిటల్ అక్షరాస్యతపై దృష్టి సారించి, డిజిటల్ ఇండియా దేశ ఆర్థిక భవిష్యత్తును రూపొందించడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించనుంది.

భవిష్యత్తు అవకాశాలు

దేశం డిజిటల్‌ రంగంలో అభివృద్ధి చెందుతూ ఉండటంతో, ఆర్థిక వృద్ధి, అభివృద్ధికి అవకాశాలు విస్తారంగా ఉన్నాయి. డిజిటల్ ఇండియా పట్ల ప్రభుత్వ నిబద్ధతతో, దేశం వీటిని చేయగలదు:

1. ఆర్థిక వృద్ధిని పెంచడం : డిజిటల్ ఇండియా ఆర్థిక వృద్ధిని ముందుకు తీసుకెళ్లడం కొనసాగిస్తుంది, వ్యాపారాలు, వ్యవస్థాపకులు, పౌరులకు కొత్త అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

2. పాలనను మెరుగుపరచడం: ఇ-గవర్నెన్స్ చొరవ ప్రభుత్వ సేవల సామర్థ్యం, పారదర్శకతను మెరుగుపరుస్తాయి, పౌరుల నిశ్చితార్థం, విశ్వాసాన్ని పెంచుతాయి.

3. ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడం: డిజిటల్ స్థలంలో స్టార్టప్‌లు, ఆవిష్కరణల పెరుగుదల కొత్త పరిశ్రమలు, ఉద్యోగాలు,ఆర్థిక అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది.

ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ 2015 ప్రారంభించిన డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమం ఓ విప్లవంగా మార్పును తీసుకువచ్చింది. డిజిటల్ పేమెంట్లు రికార్డు స్థాయికి చేరాయి.నేషనల్ పేమెంట్స్ ఆఫ్ ఇండియా తాజా గణాంకాల ప్రకారం 2025 మేలో ఆల్ టైం రికార్డు నమోదు చేశాయి. ఏకంగా 1868 కోట్ల లావాదేవీలు జరిగాయి. వీటి విలువల 25 లక్షల కోట్ల పైమాటే. యూపీఐ పేమెంట్స్‌తోపాటు ఐఎంపీఎస్, ఫాస్టాగ్ ఆధార్ అనేబుల్డ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ లావాదేవీలు కూడా గణనీయంగా పెరిగాయి.ఇమీడియట్ పేమెంట్ సర్వీస్ వాల్యూమ్ 464 మిలియన్ లావాదేవీలు నమోదయ్యాయి. ఏప్రిల్ నుంచి 3 శాతం పెరిగింది. వీటి విలువ రూ. 6.41 ట్రిలియన్ గా ఉంది. ఫాస్ట్ టాగ్ లావాదేవీలు 40.4 కోట్లు. ఏప్రిల్ కన్నా 5 శాతం వృద్ధి నమోదైంది.ఆధార్ ఎనెబుల్డ్ పేమెంట్ సిస్టమ్ వాల్యూమ్ 10కోట్ల లావాదేవీలు జరిగాయి. ఏప్రిల్ కన్నా 11 శాతం పెరిగాయి.

యూపీఐ సేవలు దూసుకెళుతున్నాయి. 24 గంటలూ సేవలు అందుబాటులో ఉంటున్నాయి. అంత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన ఫోన్ పే, గూగుల్ పే, పేటీఎంల ద్వారా 95 శాతం లావాదేవీలు జరుగుతున్నాయి. ఫోన్ పే 48 శాతంతో మొదటి స్థానంలో ఉంది. యూపీఐ ద్వారా సింగపూర్, మలేషియా, శ్రీలంక, ఫ్రాన్స్, మారిషస్‌లలో కూడా పేమెంట్లు చేయవచ్చు.

విజయాలే కాదు సవాళ్లు కూడా ఉన్నాయి

డిజిటల్ పేమెంట్ వ్యవస్థ ప్రజలకు నగదు లావాదేవీలను సులభతరం చేశాయి. కరెన్సీ ముద్రణ ఖర్చు తగ్గించాయి. ఇదే సమయంలో సైబర్ నేరగాళ్లు రెచ్చిపోతున్నారు. ప్రజలు మోసం చేస్తున్నారు. బ్యాంకు ఖాతాలు ఖాళీ చేస్తున్నారు. సైబర్ భద్రత పెరగాల్సి ఉంది. ఇదే సమయంలో నెట్ వర్క్ సమస్యలు, ఒక్కోసారి యూపీఐ సేవలు గంటల తరబడి నిలిచిపోవడం వినియోగదారులను ఇబ్బందులకు గురిచేస్తున్నాయి.

అడ్డంకిగా ఆర్ధిక నిరక్షరాస్యత

దేశంలో ఇప్పటికీ 30 శాతం మంది నిరక్షరాస్యులున్నారు. వీరితోపాటు ఆర్థిక విషయాల్లో వెనకబాటు తీవ్రంగా ఉంది. ఇప్పటికీ చాలా మంది యూపీఐ వాడేందుకు సుముఖంగా లేరు. డబ్బు పోతుందనే భయం నెలకొంది. సైబర్ నేరగాళ్లు రకరకాల లింకులు పంపించి ఖాతాలు ఖాళీ చేయడం కూడా ప్రజల్లో భయాలను పెంచుతున్నాయి. ఇలా యూపీఐ సేవలు విస్తరించేందుకు ఆటంకాలు కలుగుతున్నాయి.

అభివృద్ధి చెందిన దేశాల్లో నేటికీ కరెన్సీని వాడుతున్నారు. అగ్రరాజ్యం అమెరికాలో నేటికీ కరెన్సీ నోట్లు ప్రధానంగా వాడుతున్నారు. ఇంటర్నెట్ అందరికీ అందుబాటులో ఉన్నా యూపీఐ సేవలకన్నా కరెన్సీ నోట్లు వాడటానికే మొగ్గు చూపుతున్నారు. దీనికి కారణం లేకపోలేదు. డబ్బు పొదుపుగా వాడాలంటే కరెన్సీ నోట్లు మిన్న అని ఆర్థిక విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. డిజిటల్ కరెన్సీ అందుబాటులోకి వచ్చాక పొదుపు తగ్గిందని వారు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

ఒకే వ్యవస్థపై ఆధారపడటం ప్రమాదం

కేవలం డిజిటల్ పేమెంట్ వ్యవస్థపై ఆధారపడితే జరిగే ప్రమాదాలు ఇప్పటికే జనం చవిచూశారు. ఒక్కోసారి నాలుగైదు గంటలు పేమెంట్లు ఆగిపోతున్నాయి. డబ్బు జేబులో లేని వారు తీవ్ర ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఇలాంటి పరిస్థితులు తరచూ తలెత్తడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది.